Tarım Platformu: Tarım ve Orman Bakanlığı Bütçesindeki 54 Milyar Liralık Tarım Destek Kalemi, Gsyh’nin Asgari Sınırı Olarak Belirlenen Yüzde 1…
Tarım Platformu, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 2023 bütçesinde tarıma ayrılan kaynağın artırılması için çağrı yaptı. Platform adına konuşan Türkiye Ziraatçılar Derneği Genel Başkanı Hüseyin Demirtaş, Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci’nin TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki sözlerini anımsattı ve “Bakan’ın Bütçe Komisyonu’nda sözünü ettiği ‘güncelleme’ bir an önce gerçekleştirilerek bütçedeki 54 milyar liralık harcama kalemi, GSYH’nin taban sonu olarak belirlenen yüzde 1 oranına endekslenmelidir” dedi.
Tarım Platformu Yürütme Konseyi, bugün TMMOB’da basın toplantısı düzenledi. Toplantıya, Ziraat Mühendisleri Odası, Tarım Orkam-Sen, Veteriner Hekimler Derneği, Gıda Mühendisleri Odası ve Türkiye Ziraatçılar Derneği’nin idare konseyi üyeleri katıldı.
Tarım Platformu ismine açıklamayı, Türkiye Ziraatçılar Derneği Genel Lideri Hüseyin Demirtaş yaptı. Bütçenin 54 milyar TL’lik bölümü tarımsal destek programlarına aktarılacağını, 2023 tahmini GSYH’sinin 22 trilyon 283 milyar TL olacağı düşünüldüğünde bu sayının olması gerekenin çok altında kaldığını belirten Demirtaş, şunları söyledi:
“Tarım ve Orman Bakanı’nın Meclis’te bütçesini savunurken söylediğinin bilakis, OECD 2022 Tarım Siyaseti İzleme ve Kıymetlendirme Raporu’na göre yapılan hesaplama, yasanın öngördüğü bütçeden tarımsal desteklere ayrılması gereken kaynak ile aynı şey değildir. Yasa, ‘Bütçeden ayrılacak kaynak, gayrisafi ulusal hasılanın yüzde 1’inden az olamaz’ kararını getirmiştir. Bakan’ın Bütçe Komisyonu’nda sözünü ettiği ‘güncelleme’ bir an önce gerçekleştirilerek bütçedeki 54 milyar liralık harcama kalemi, GSYH’nin taban sonu olarak belirlenen yüzde 1 oranına endekslenmelidir. 2023 bütçesinden tarım kredi sübvansiyonu, müdahale alımları, ziraî KİT’lerin finansmanı ve ihracat dayanakları için ayrılan kaynak ise 48,5 milyar TL olarak belirlenmiştir. Eser bazında ödemeler, mazotta yüzde 203-395, gübrede yüzde 130-163 ortasında değişecektir.
“BANKADAN ‘MÜŞTERİ KREDİ RİSK NOTU OLUMSUZ’ YANITINI ALAN ÜRETİCİLER DESTEKLEMELERDEN YARARLANAMAYACAK”
Çiftçilere yapılan temel girdi dayanak ödemeleri de öne çekilmiştir. Buna nazaran; ÇKS’ye kayıtlı olarak hububat (buğday, arpa, çavdar, yulaf, tritikale ve çeltik) üreten çiftçilere 2022 yılı üretim dönemine ait mazot ve gübre destekleri, 2023’ün mart ayı yerine 2022 yılı içinde başlanmak üzere ödenecektir. Fakat kelam konusu takviyeler, çiftçilere nakit olarak verilmeyecek, Ziraat Bankası banka kartlarına yüklenecektir. Bu kartlara tanımlanan destekleme ödemeleri, yalnızca mazot ve gübre alımında kullanılabilecektir. Münasebetiyle bu uygulama nedeniyle bankadan ‘müşteri kredi risk notu olumsuz’ karşılığını alan üreticiler, desteklemelerden yararlanamayacaktır.
Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli kapsamında dekar başına buğday, arpa, çavdar, tritikale ve yulaf için 75 TL’si mazot, 46 TL’si gübre olmak üzere 121 TL dayanak ödenecek. Toprak tahlili takviyesi olarak minimum 50 dekar ve üzeri tarım topraklarında, her 50 dekar toprağa kadar tahlil başına yetkili toprak tahlil laboratuvarlarına 50 TL dayanak ödemesi yapılacak. Bu artışların üretim desenini belirleyecek oranlarda olmadığı, girdi fiyatlarındaki artış oranının çok gerisinde kaldığı, hasebiyle aktif bir üretim planlaması yapmak ve çiftçileri üretime teşvik istikametinde bir araç olarak kullanılamayacağı açıktır.
“HAYVANCILIK DESTEKLERİNDEKİ ARTIŞ, YEM FİYATLARINDAKİ ARTIŞIN GERİSİNDE”
Tarım ve hayvancılığın gelişmesinin önündeki en büyük manilerden biri, girdi fiyatlarının yüksekliğidir. Hayvancılığa verilen başka dayanaklara baktığımızda, bu durumu değiştirecek bir tablo görülmemektedir. Çayırlar, meralar, otlaklar, verimli tarım yerlerinin ranta açılmasının önlenmesi, gerçekçi destekleme siyasetlerinin oluşturulması ve en nihayetinde küçük aile işletmelerinin klâsik usullerle tabiatla uyumlu bitkisel ve hayvansal ürettim yapması ve bu hususlarda şirketlerin tahakkümünün kırılarak besin egemenliğinin sağlanmasına yönelik siyasetler belirlenmelidir.
“ENFLASYON ÇİFTÇİNİN SIRTINDA BÜYÜK BİR YÜK”
2022 yılında iktisatta izlenen enflasyonist siyasetler ve mali sistemde yaşanan buhranlar, gelir dengesizliğini daha da artırarak tüm çalışan bölümler üzere çiftçileri de olumsuz etkiledi. Bilhassa de girdi maliyetlerindeki artış, tarım ve hayvancılıkta gelir oranlarını düşürerek çiftçi ve besiciyi üretimden çekilme noktasına kadar zorladı.
2023 Tarım ve Orman Bakanlığı bütçesi gerek tarımın muhtaçlık duyduğu kaynağın sağlanması gerekse kaynakların bir plan dahilinde üretimi artırmak için tesirli bir biçimde kullanılması açısından yetersizlikler taşımaktadır. Tarıma ayrılacak kaynak artırılmalı ve kooperatifler ile kamu iktisadi işletmeleri aracılığıyla kullanılmalıdır. TBMM Genel Şura görüşmelerinde bu tekliflerimizin dikkate alınmasını bekliyoruz.”
